Co ma Bóg do czajniczka do herbaty? I to jeszcze takiego, który krąży po eliptycznej orbicie między Ziemią a Marsem?
B. Russell w tekście Is There a God? przekonuje, że religijne twierdzenia nie mają (empirycznego) uzasadnienia, a tym samym są w sumie tak samo absurdalne i nieuzasadnione jak twierdzenie o czajniczku, który krąży po eliptycznej orbicie między Ziemią i Marsem i jest zbyt mały, aby mógł być zauważony nawet przez największe teleskopy. Filozof postuluje zatem, że to dogmatycy religijni powinni ponosić ciężar dowodu w odniesieniu do prawd, które głoszą, a nie wymagać od sceptyków, żeby to oni uzasadniali swoje stanowisko. Ten dość znany eksperyment myślowy, choć artykuł Russella nigdy nie został opublikowany, był przykładem problematyki relacji wiary i rozumu, która stanowiła przedmiot wykładu i późniejszej dyskusji w ramach spotkania projektu “fides et cultura 2020“ z księdzem Andrzejem Kucińskim. Wychodząc od encykliki papieskiej Fides et ratio św. Jana Pawła II oraz tekstów Josepha Ratzingera/ Benedykta XVI poruszono kilka istotnych zjawisk, jak odejście od pierwotnej symbiozy wiary i rozumu, najpierw przez ich rozdzielenie, a później zmianę koncepcji racjonalności oraz fragmentaryzację wiedzy, których skutkiem jest obecnie zepchnięcie wiary do nieracjonalności i uznanie jej za sprawę czysto prywatną. Czy takie podejście jest słuszne? Czy nie prowadzi ono do alienacji człowieka? I dlaczego połączenie wiary i rozumu jest również, a może i szczególnie w interesie rozumu? Nad odpowiedziami na te i inne pytania debatowali uczestnicy spotkania wraz z ks. Andrzejem. Nie zabrakło oczywiście i refleksji nad istnieniem Boga pomimo prawdopodobnego braku czajniczka do herbaty orbitującego w kosmosie, a więc na temat błędów, które popełnił Russell w swojej argumentacji.